تفاوت اثر مصرف عسل با قند و شکر در بدن انسان
تفاوت مصرف عسل با مصرف شکر و قند مایع در چیست؟
عسل ، شکر و قند مایع(HFCS)یا( High Fructose Corn Syrup ) هر سه از نسبت تقریباً برابر گلوکز و فروکتوز تشکیل شده اند. در هر سه مورد گلوکز و فروکتوز موجود به آسانی و به سرعت جذب بدن می شوند. پس چه تفاوتی بین مصرف عسل با قند مایع و شکر وجود دارد؟
شکر و قند مایع در داخل معده و در ابتدای روده کوچک تحت تأثیر آنزیم ها به اجزاء تشکیل دهنده خود یعنی گلوکز و فروکتوز تجزیه می شوند . در عسل این اجزاء به صورت آزاد وجود دارند ، در هر صورت این قند ها در روده کوچک به سرعت جذب شده و وارد جریان خون می شوند.
تا این جای کار تفاوتی بین این سه ماده شیرین دیده نمی شود اما مطالعات بالینی بر روی موش ها و بعد از آنها بر روی انسان نشان از تأثیر گذاری متفاوت این مواد نسبت به یکدیگر است.
سازمان غذا و داروی آمریکا موسوم به FDA فهرست بلندی از مضرات را برای مصرف شکر و قند مایع ذکر می کند. این فهرست شامل سرکوب سیستم ایمنی، بر هم زدن تعادل مواد معدنی ، بیش فعالی ، افزایش تری گلیسیرید های خون ، کاهش فعالیت های دفاعی در برابر عفونت ها ، کاهش چربی خوب بدن(HDL) ، کمبود مس و کروم ، ابتلاء به انواع سرطان ها ، افزایش سطح قند خون ، اضطراب ، مشکل در تمرکز ، اختلالات هورمونی ، کاهش دید چشم ، چاقی ، دیابت ، بیماری های دهان و دندان و بسیاری از موارد دیگر است.
از سوی دیگر تحقیقات پزشکان دقیقاً اثرات عکس این موارد را برای مصرف عسل ذکر می کند …
اما چرا با وجود ترکیب نسبتاً یکسان این سه ماده تأثیرات آنها تا این حد متفاوت است؟
سرعت جذب فروکتوز در روده بسیار بیش از گلوکز است. چرا که انتقال گلوکز به درون جریان خون تنها از طریق پروتئین های انتقال دهنده در سلول های دیواره ی روده ممکن است اما انتقال فروکتوز حتی از طریق مکانیزم انتقال غیر فعال (اسمز) نیز انجام می گیرد . از طرف دیگر بر خلاف گلوکز که تقریباً توسط تمام سلول ها مصرف می شود ، تنها محل سوخت و ساز فروکتوز در بدن سلول های کبد هستند.
زمانی که حجم بالایی از فروکتوز به کبد می رسد کبد تنها می تواند به سوخت و ساز فروکتوز بپردازد و دیگر توان انجام سایر کارها از جمله جذب و تبدیل گلوکز به گلیکوژن را ندارد لذا تلاش می کند با شکستن فروکتوز به تری اُزها (مولکول های سه کربنی که مستقیماً جهت تشکیل تری گلیسیریدها استفاده می شوند) ، با بالا بردن سطح تری گلیسیرید ها از شر بار اضافی فروکتوز رهایی یابد.
این عملکرد کبد باعث افزایش شدید سطح گلوکز در خون می شود . میزان زیاد گلوکز جهش یکباره انسولین را به راه می اندازد تا انسولین باعث جذب سریع گلوکز توسط سلول ها شود و افزایش میزان انسولین به صورت مزمن می تواند موجب ایجاد مقاومت به انسولین (IR) گردد.
پس از حدود 90 دقیقه از مصرف شکر یا قند مایع با افزایش ناگهانی انسولین سطح قند خون سقوط می کند . در این زمان مغز برای حفظ میزان گلوکز مورد نیاز خود در خون دستور ترشح کورتیزول را صادر می کند تا از مصرف گلوکز توسط سلولها جلوگیری نماید . و در نهایت کورتیزول با فروپاشی پروتئین های حیاتی موجود در سلول ها گلوکز مورد نیاز مغز را تأمین خواهد کرد.
این استرس سوخت و سازی روزها و روزها و سالهای سال تکرار می شود و ممکن است به مرور زمان در ایجاد مقاومت به انسولین ، ایجاد بیماری دیابت ، تخریب بافت عصبی ، عدم تمرکز و تخریب پروتئین های حیاتی مورد نیاز بدن نقش داشته باشد.
اما در زمان جذب عسل چه اتفاقی می افتد؟
میزان مصرف عسل به دلیل خصوصیات خاص آن معمولاً بسیار کمتر از میزان شکر یا قند مایع مصرفی در نوشابه ها ، کیک ها ، شکلات ها و ... است.
در زمان مصرف عسل به دلیل وجود دیگر مواد فعال بیولوژیک در آن و تأثیرات آنها بر روی مکانیسم عملکرد سلول ها مقدار کم فروکتوز استفاده شده از این طریق ، با ورود به هسته سلول کبدی به نام هپاتوسیت موجب می شود آنزیمی به نام گلوکوکیناز از درون آن آزاد شود . این آنزیم موجب تسریع در تبدیل گلوکز به گلیکوژن و ذخیره آن در کبد می شود.
ذخیره سریع گلوکز به صورت گلیکوژن در کبد موجب می شود :
اول – با آزاد نبودن بیش از حد گلوکز در خون سطح قند خون افزایش شدید نداشته باشد.
دوم- در این حالت به دلیل بالانرفتن بیش از حد سطح گلوکز ، انسولین اضافی برای جذب آن توسط سلول ها ترشح نخواهد شد، در نتیجه تبعات منفی ناشی از آن هم وجود ندارد.
سوم - گلیکوژن به وجود آمده در کبد قند خون مورد نیاز مغز و سایر سلول ها را برای طولانی مدت تأمین می کند و دیگر خبری از اُفت شدید سطح قند خون و ترشح هورمون کورتیزول نیست.
از سوی دیگر فلاونوئید های موجود در عسل موجب سوخت و ساز مناسب گلوکز و بر اثر آن سوخت و ساز چربی ها توسط سلول ها می شوند. در این حالت قند و چربی خون تنظیم می شود ، با چاقی و ذخیره چربی به صورت بافت احشایی مقابله می گردد و بدن به سمت ابتلاء به دیابت نوع 2 پیش نخواهد رفت.
اثرات آنتی اکسیدانی این ریز مغذی ها نیز عملکرد رادیکال های آزاد را خنثی کرده با انواع سرطان و تخریب اعصاب و سلول های مغز مقابله می کنند.
مینرال ها و مواد معدنی موجود در عسل اثرات نا مطلوب دفع مینرال های بدن توسط دی ساکارید هایی نظیر شکر را خنثی می کنند.
در پایان توصیه می کنیم با مصرف عسل به عنوان جایگزین مقادیر زیاد شکر و سایر قندها در رژیم غذایی خود از مزایای فراوان این نعمت شفابخش الهی بهره مند شوید و با اثرات نا مطلوب مواد مصنوعی موجود در رژیم غذایی مقابله نمایید.
محقق و مجموعه دار عسل : ح.کاسب
www.iranshahd.com
6 بهمن 1396 | 239907 بازدید | نمایش نسخه چاپی